Opadająca stopa to schorzenie neurologiczne i ortopedyczne, które prowadzi do trudności w unoszeniu przodu stopy podczas chodzenia. Osoby z tym problemem często muszą podnosić nogę wyżej niż zwykle, aby uniknąć zahaczania palcami o podłoże, co prowadzi do charakterystycznego „wysokiego chodu” nazywanego chodem kogucim. Opadająca stopa nie jest chorobą samą w sobie, ale objawem różnych schorzeń neurologicznych, mięśniowych lub ortopedycznych. W tym artykule omówimy jej definicję, najczęstsze przyczyny oraz dostępne metody leczenia.

Jeśli szukasz ortezy na opadającą stopę koniecznie sprawdź sklep Turbomed!

Co to jest opadająca stopa?

Opadająca stopa to zaburzenie ruchowe polegające na niedostatecznej kontroli nad mięśniami prostującymi stopę, co uniemożliwia jej prawidłowe uniesienie. W efekcie osoba dotknięta tym schorzeniem nie jest w stanie swobodnie podnieść przedniej części stopy, co znacząco utrudnia chodzenie i zwiększa ryzyko potknięć.

Problem ten najczęściej dotyczy mięśnia piszczelowego przedniego, który odpowiada za unoszenie grzbietowe stopy. Osłabienie lub porażenie tego mięśnia sprawia, że stopa opada w dół, a pacjent nie jest w stanie efektywnie nią sterować.

Zależnie od przyczyny, opadająca stopa może mieć charakter przejściowy lub trwały. W niektórych przypadkach można ją całkowicie wyleczyć, a w innych konieczne jest stosowanie specjalistycznego sprzętu ortopedycznego.

Przyczyny opadającej stopy

Opadająca stopa może być wynikiem różnych problemów zdrowotnych, które prowadzą do osłabienia lub uszkodzenia nerwów, mięśni lub struktur kostno-stawowych. Do najczęstszych przyczyn zaliczamy:

Uszkodzenie nerwu strzałkowego

Jedną z najczęstszych przyczyn opadającej stopy jest uszkodzenie nerwu strzałkowego, który odpowiada za unerwienie mięśni podnoszących stopę. Do jego uszkodzenia może dojść na skutek:

• Długotrwałego ucisku – np. przez źle dopasowany gips, długotrwałe siedzenie ze skrzyżowanymi nogami lub ucisk nerwu podczas snu.
• Urazów mechanicznych – np. złamania kości strzałkowej, uszkodzeń stawu kolanowego lub skręceń stawu skokowego.
• Neuropatii cukrzycowej – cukrzyca może prowadzić do uszkodzenia nerwów, w tym nerwu strzałkowego, co skutkuje osłabieniem mięśni stopy.

Choroby neurologiczne

Niektóre choroby neurologiczne mogą prowadzić do stopniowego osłabienia mięśni odpowiedzialnych za unoszenie stopy. Do najczęstszych należą:

• Stwardnienie rozsiane (SM) – choroba autoimmunologiczna, w której uszkodzenie osłonek mielinowych nerwów prowadzi do osłabienia i niedowładu kończyn.
• Udary mózgu – uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego może powodować niedowład jednej strony ciała, w tym osłabienie mięśni stopy.
• Choroba Charcota-Mariego-Tootha – genetyczna choroba nerwowo-mięśniowa, prowadząca do stopniowej degeneracji nerwów i mięśni.
• Dystrofie mięśniowe – choroby genetyczne, w których dochodzi do zaniku mięśni, w tym tych odpowiedzialnych za unoszenie stopy.

Uszkodzenia rdzenia kręgowego

Urazy rdzenia kręgowego, zwłaszcza w odcinku lędźwiowym, mogą prowadzić do paraliżu lub niedowładu kończyn dolnych, w tym opadającej stopy. Przyczyną mogą być:

• Wypadki komunikacyjne – prowadzące do urazów kręgosłupa i przerwania ciągłości nerwów.
• Przepuklina dysku – ucisk na korzenie nerwowe może zaburzać przewodzenie impulsów do mięśni stopy.

Problemy ortopedyczne i mechaniczne

Niektóre przypadki opadającej stopy wynikają z problemów strukturalnych, takich jak:

• Deformacje stopy – np. stopa końsko-szpotawa, która może wpływać na funkcjonowanie mięśni.
• Przewlekłe zapalenia stawów – np. reumatoidalne zapalenie stawów może prowadzić do uszkodzenia struktur nerwowych i mięśniowych.

Metody leczenia opadającej stopy

1. Fizjoterapia i rehabilitacja
   • Ćwiczenia wzmacniające mięśnie odpowiedzialne za unoszenie stopy, np. unoszenie palców w pozycji siedzącej.
   • Ćwiczenia propriocepcyjne poprawiające koordynację i kontrolę nad ruchem stopy.
   • Elektrostymulacja mięśni wspomagająca ich aktywację i regenerację.
2. Zaopatrzenie ortopedyczne
   • Ortezy AFO (ankle-foot orthosis) stabilizujące stopę i ułatwiające chodzenie.
   • Buty ortopedyczne wspierające prawidłową biomechanikę chodu.
3. Leczenie farmakologiczne
   • Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) łagodzące ból i stan zapalny.
   • Leki neuroprotekcyjne wspomagające regenerację uszkodzonych nerwów.
   • Suplementacja witamin z grupy B poprawiająca funkcjonowanie układu nerwowego.
4. Zabiegi operacyjne
   • Zespolenie ścięgien w celu zastąpienia osłabionych mięśni innymi grupami mięśniowymi.
   • Dekompresja nerwu strzałkowego polegająca na usunięciu ucisku na nerw.
   • Stabilizacja stawu skokowego poprawiająca biomechanikę chodu i zapobiegająca dalszemu pogorszeniu funkcji stopy.

Jak skutecznie leczyć opadającą stopę?

Opadająca stopa to schorzenie, które może znacznie utrudniać codzienne funkcjonowanie, ale dzięki odpowiedniej diagnostyce i leczeniu wiele osób odzyskuje sprawność. Wczesne wykrycie problemu i wdrożenie rehabilitacji, terapii farmakologicznej lub zaopatrzenia ortopedycznego zwiększa szanse na poprawę. W przypadkach bardziej zaawansowanych operacja może przywrócić częściową lub pełną funkcję stopy. Regularne ćwiczenia, stosowanie ortez i odpowiednie leczenie neurologiczne to klucz do odzyskania komfortu życia.